• Etap pierwszy – chwyt cylindryczny – od 1 do 2 lat
• Etap drugi – chwyt palczasty – od 2 do 3 lat
• Etap trzeci – zmodyfikowany chwyt trójpunktowy – od 3 i ½ roku do 4 lat
• Etap czwarty – chwyt trójpunktowy zwany także trójpalcowym, trzypunktowym, szczypcowym, pensetowym – od 4 i ½ roku do 7 lat

ŹRÓDŁO: HTTP://INFOGRAFIKA.WP.PL/

Wszystkie chwyty inne niż te przedstawione jako „prawidłowe” powodują, że nacisk na ołówek lub kartkę jest zbyt silny lub zbyt luźny, a co za tym idzie kontrolowanie przez dziecko swoich ruchów i ruchu kredki jest utrudnione. Należy jednak pamiętać, że jeśli coś jest utrudnione, to nie oznacza, że jest niemożliwie.

Król i królowa

Z dziećmi często sprawdzają się rozwiązania proste, ale kreatywne. Przy nauce „dorosłego” chwytania kredek może pomóc nazwanie palców, które trzymają kredkę – królem i królową, a tego, który podtrzymuje kredkę od dołu – ich pomocnikiem.

Kredki trójkątne w przekroju nazywane także ergonomicznymi pomagają dzieciom wypracować prawidłowy chwyt trójpunktowy, kredki stożkowe – chwyt trójpunktowy zmodyfikowany, ponieważ niejako go wymuszają.

Ćwiczenia doskonalące sprawność grafomotoryczną i umiejętność pisania należy wykonywać systematycznie, najlepiej codziennie przez ok. 5-10 minut. Trening powinien każdorazowo rozpocząć blok ćwiczeń rozwijających ogólną sprawność ruchową. Po rozgrzewce ruchowej nastawionej na rozruch wszystkich stawów ręki przechodzimy do ćwiczeń manualnych, usprawniających małe ruchy ręki (dłoni, nadgarstka, palców). 

Zanim dziecko zacznie pisać, musi przejść kilka bardzo ważnych kroków, które przygotują je do pisania krętych linii. Te kroki to:
1) samoobsługa,

2) chwyt dłoniowy i pęsetkowy (trzypunktowy)

 3) używanie nie piszącej ręki do trzymania papieru.
Dziecko, ucząc się samodzielnego wykonywania różnych czynności, uczy się samoobsługi. Ubierając się, uczy się poruszania rękami czy ubraniem w określonych kierunkach; np. w górę, na dół, do wewnątrz, na zewnątrz i dookoła. Są to te same kierunki, które dziecko musi znać, by pisać litery i cyfry. Wymienione terminy są podstawowymi zarówno w ubieraniu się jak i w pisaniu. Należy zachęcać dziecko do używania obu rąk podczas rozbierania się i ubierania. Później jedna ręka stanie się dominującą, a druga będzie pełnić rolę pomocniczą. Podczas używania kredek czy ołówka dziecko będzie się posługiwało ręką dominującą, a ręka pomocnicza będzie potrzebna do trzymania kartki.

Nakładki 

• Etap 1 – Nakładka C.L.A.W. – w dwóch rozmiarach małym dla dziecka w wieku od około 3 roku życia oraz średnim dla dziecka od około 5 roku życia
  Nakładka C.L.A.W znajduje zastosowanie w największych trudnościach z prawidłowym ułożeniem palców podczas pisania.Nakładkę C.L.A.W. charakteryzują trzy oddzielne uchwyty na każdy palec.Kiedy zauważymy, że dziecko nabrało nawyku prawidłowego ułożenia palców, ale jeszcze przydałoby się wsparcie, warto wtedy przyjrzeć się co jest jeszcze do dopracowania. Należy wtedy przyjrzeć się rączce kiedy dziecko nie ma nałożonej nakładki i sprawdzamy czy należy kontynuować zastosowanie nakładki C.L.A.W czy należałoby dopasować inną, mniej ingerującą w ułożenie palców.Dbając o komfort pisania dziecka należy również zwrócić uwagę na nacisk ręki podczas pisania. Zdarza się, że dziecko za mocno naciska ołówkiem na papier, co stanowi kolejne utrudnienie podczas pisania. Pomocne w tym są przybory do pisania o większej średnicy lub nakładki powiększające średnicę przyboru do pisania. Stosując nakładkę C.L.A.W., nie zwiększamy średnicy ołówka więc kiedy zauważymy, że dziecko mocno naciska warto połączyć ją z grubym, trójkątnym ołówkiem czy kredką. Dzięki takiemu zestawieniu otrzymamy prawidłowy chwyt trójpalcowy oraz zmniejszenie nacisku podczas pisania czy rysowania.
• Etap 2 – Nakładka Crossover Grip znajdująca zastosowanie u dzieci, które nakładają palec wskazujący i kciuk na siebie. Charakteryzują ją duże osłonki, które znajdują się na stronie frontowej nakładki(z przodu nakładki).
• Etap 3 – Nakładka Pinch Grip stanowi następny etap po nakładce Crossover. Również posiada blokadę z przodu, jednak jest ona łagodniejsza, dając większą swobodę palcom.

Dostępne są także nakładki profilaktyczne lub korygujące niewielkie niedoskonałości chwytu jak np. Pencil Grip, która stanowi także etap końcowy w korekcji chwytu nakładkami Crossover i Pinch.

Wydaje się, że naukę warto zacząć, gdy dziecko zaczyna dużo rysować – 3-latka łatwiej uczyć dobrych nawyków od początku niż potem korygować złe, co trwa dłużej i jest trudniejsze. Jeszcze jakiś czas temu w diagnozie gotowości szkolnej pojawiała się prośba o weryfikowanie prawidłowego chwytu.

Jednak nic na siłę. Jeśli maluch się spina lub wprost mówi, że woli po swojemu, nie należy go naciskać. Drobne sugestie, pokazywanie na swoim przykładzie, nakładka i ćwiczenia motoryki małej z czasem na pewno dadzą efekty.

Warto też zadbać o odpowiednie warunki do rysowania (światło, twarde podłoże), przytrzymywanie kartki drugą ręką, a także prawidłową pozycję ciała.

[1] Rozwijanie sprawności grafomotorycznej u dzieci
http://www.ppp8.pl/Poradnia/Oferta_files/kacik/Cwiczenia_grafomotoryczne_artykul.doc
[2] http://www.szp5.republika.pl/publikacje/tereda_1.htm
[3] http://www.prolis.pl/content/32-dobor-wlasciwej-nakladki
[4] http://www.awans.net/strony/wychowanie_przedszkolne/cisowska/cisowska1.html
[5] http://www.godmother.pl/blog/jak-nauczyc-dziecko-prawidlowo-trzymac-kredke/