Gimnastyka korekcyjna

GIMNASTYKA KOREKCYJNA W PRZEDSZKOLU „RÓŻANY DWOREK”

Aby przybliżyć zagadnienie gimnastyki korekcyjnej należy sobie odpowiedzieć na pytanie, co to jest postawa ciała? Otóż postawa ciała (wg T. Kasperczyka) nazywamy indywidualne ukształtowanie ciała każdego człowieka i położenie poszczególnych odcinków tułowia oraz nóg w pozycji stojącej. Natomiast postawa prawidłowa jest to taka postawa, która występuje dostatecznie często, aby można ją było uznać za charakterystyczną dla danej populacji. Jest ona atrybutem osobników zdrowych o prawidłowym rozwoju fizycznym i psychicznym.
Wiek przedszkolny uważany jest za okres krytyczny dla kształtowania postawy, ponieważ w okresie tym występują rożnego rodzaju nieprawidłowości postawy ciała, które rozwijają się i przekształcają w wady wymagające wielu starań w celu ich zahamowania lub usunięcia. Najwięcej przypadków wad postawy zaczyna uwidaczniać się już około 4-5 roku życia, a najczęstszą wadą jest płaskostopie.

Do wad postawy zalicza się:

• wady kręgosłupa:
  • plecy okrągłe
  • plecy wklęsłe
  • plecy okrągło-wklęsłe
  • plecy płaskie
  • boczne skrzywienie kręgosłupa (scoliosis)
• wady klatki piersiowej:
• klatka piersiowa lejkowata
• klatka piersiowa kurza
• koślawość kolan
• szpotawość kolan
• stopa płaska
• stopa płasko-koślawa
• stopa szpotawa
• stopa wydrążona
• zniekształcenia palców stóp
• wady kończyn dolnych:
• wady stóp:

Najważniejszymi przyczynami wad postawy są:

• siedzący tryb życia oraz niedobór ruchu,
• przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji w pracy, często nieprawidłowych,
• niski poziom kultury zdrowotnej społeczeństwa.

Aby zapobiec wadom postawy należy:

• ograniczyć siedzący tryb życia,
• zwiększyć ogólną aktywność ruchową z uwzględnieniem wzmacniania mięśni grzbietu i brzucha oraz dobór ćwiczeń mających na celu kształtowanie prawidłowych krzywizn kręgosłupa,
• wyrobić nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała we wszystkich czynnościach życia,
• dostosować sprzęty domowe do potrzeb i możliwości fizjologicznych kręgosłupa.

W odniesieniu do dzieci przedszkolnych (4-6 letnich) zapobiegając wadom postawy należy:

• zabezpieczyć odpowiednią dawkę snu-około 9 h na dobę, dziecko powinno mieć własne łóżko z twardym, nie uginającym się materacem i małą poduszką, której grubość winna wypełnić przestrzeń zawartą między barkiem a uchem w pozycji leżącej na boku,
• prowadzić ćwiczenia poranne wraz z całą rodziną, najlepiej na świeżym powietrzu o charakterze biegów, podskoków oraz ćwiczenia w utrzymaniu prawidłowej postawy ciała,
• w czasie wolnym należy ćwiczyć w domu z dzieckiem zestaw ćwiczeń zaleconych przez nauczyciela, odpoczynek dziecka powinien być czynny (minimum 2 h),
• podczas pracy dziecka przy stoliku należy zwrócić uwagę na to, aby światło padało z lewej strony nie rażąc oczu, wysokość krzesła odpowiadała długości podudzi, wymodelowane oparcie podpierało odcinek lędżwiowo-piersiowy kręgosłupa tak, aby dziecko przy siedzeniu opierając się przedramionami o blat stołu miało wyprostowany kręgosłup i barki ustawione poziomo,
• odżywianie powinno być pełnowartościowe wg ogólnie przyjętych zasad, w przypadku nadwagi, która jest często przyczyną wad postawy należy zastosować dietę odchudzającą.

Gimnastyka korekcyjna jest skierowana głównie do dzieci młodszych nie wymagających jeszcze postępowania rehabilitacyjnego, są to dzieci przedszkolne, u których wady postawy są wynikiem słabego umięśnienia lub nieprawidłowego nawyku utrzymania postawy ciała. Kompensacja, czyli zapobieganie i korektywa-leczenie wchodzi w skład edukacji zdrowotnej i ruchowej zawartej w programach wychowania przedszkolnego.

Postępowanie, wyrównawczo-korekcyjne ma na celu likwidację wady lub zahamowanie jej dalszego rozwoju, a tym samym przywrócenie prawidłowej postawy ciała. W postępowaniu zasadniczą rolę odgrywają: ćwiczenia, właściwa organizacja warunków życia, przestrzeganie zasad higieny pracy i wypoczynku, żywienia oraz ogólna ruchliwość dziecka. Proces ten jest przeważnie długotrwały i wymagający współdziałania lekarza, nauczyciela, rodziców i dziecka.

Całokształt procesu korekcyjno-kompensacyjnego wymaga takiego postępowania dydaktycznego, w trakcie którego zakres materiału ćwiczeń ruchowych, stopień trudności, formy, metody i zasady będą dostosowane do psychofizycznego i motorycznego rozwoju oraz wydolności organizmu dziecka.

Dziecko powinno zrozumieć sens i cel stosowanych ćwiczeń i zabaw korekcyjnych, które mają nie tylko rozwijać potrzeby ruchowe, ale także stanowić źródło wiedzy o sposobach i formach samodzielnego usprawniania się, a każda wada wymaga odrębnych ćwiczeń.

Zajęcia z gimnastyki korekcyjnej w przedszkolu mogą stanowić ciekawą propozycję oddziaływań dotyczących nie tylko motoryki. Należy uwzględnić w nich zadania, które umożliwią dziecku ćwiczenie pamięci, koncentracji uwagi, spostrzegawczości, rozbudzą motywację do wszechstronnej aktywności stanowiącej niezbędny warunek jego rozwoju. Odpowiednio zaplanowane i przeprowadzone przyczynią się do osiągnięcia „gotowości szkolnej”.

Zajęcia korekcyjne organizowane w przedszkolu mogą być niewystarczające, dlatego też zaleca się systematyczne ćwiczenia w domu indywidualnie dobrane do rodzaju wady. Ćwiczyć należy wraz z rodzicem, który koryguje postawę dziecka, dba o bezpieczeństwo ćwiczeń oraz często jest współćwiczącym.

Podczas ćwiczeń należy pamiętać o:

• dokładnym ich wykonywaniu pamiętając o rytmicznym, głębokim oddychaniu,
• wietrzeniu pomieszczenia,
• codziennym systematycznym ćwiczeniu w godzinach popołudniowych lub wieczorowych przed posiłkiem,
• ćwiczeniu w kostiumie i boso na kocu, podłodze lub materacu,
• wykorzystywanie do ćwiczeń sprzętu domowego: tapczanu, stołu, krzesła, taboretu, itp.
• do zwisów wskazane jest zamontowanie drążka w drzwiach,
• w ćwiczeniach domowych zalecane są również: kocyk, laska, piłka, woreczek z grochem, kółko ringo, ciężarki.

W uzyskaniu pozytywnych wyników w pracy nad zwalczaniem wad postawy ważny jest ścisły kontakt nauczyciela prowadzącego zajęcia z gimnastyki korekcyjnej z rodzicami, ponieważ przemyślana organizacja warunków życia dziecka począwszy od wieku przedszkolnego w systemie dobowym stwarza sytuacje, w której gimnastyka korekcyjno-wyrównawcza jako jeden z elementów tego systemu może dać oczekiwane rezultaty.

Prowadzący zajęcia : Maciej Wachowski